Trà shan tuyết cổ thụ là gì?

Trà shan tuyết hay chè shan tuyết cổ thụ là một trong những loại trà xanh mọc  hoang tự nhiên ở vùng Tây Bắc Việt Nam cách đây hàng nghìn năm, thân cây to, cao đến vài mét như cây cổ thụ, khi hái phải leo hẳn lên cây.

Từ “shan” theo tiếng Hán có nghĩa là núi, “tuyết” ý chỉ lớp lông tơ có trên búp trà trắng buốt như tuyết, còn “cổ thụ” ý nói những cây chè shan tuyết cao lớn, có cây thân to 2 người ôm không hết, có tuổi thọ lên đến hàng trăm năm tuổi mà vẫn cho lá, búp đều đặn nên cây chè được ví như cây cổ thụ.

Xem thêm ▼

Cây chè cổ thụ trên 300 năm tuổi
Cây chè cổ thụ trên 300 năm tuổi

Những cây chè cổ thụ ở nước ta chỉ có ở những vùng núi cao Tây Bắc như Yên Bái, Tà Xùa Sơn La, Lai Châu, Tây Côn Lĩnh, Tuyên Quang, Lào Cai,…nơi đây có độ cao trung bình từ 1200m – 1800m, có nơi trên 2000m so với mực nước biển, khí hậu quanh năm mát mẻ, có tháng mưa phùn gió rét vô cùng khắc nghiệt.

Trà shan tuyết có búp to màu trắng xám, dưới lá trà có phủ 1 lớp lông tơ mịn, trắng nên người dân gọi là trà tuyết. Trà shan tuyết có mùi thơm dịu, nước vàng sánh màu mật ong. Trà được chế biến theo phương pháp thủ công là sao trên chảo gang truyền thống của người dân tộc Mông, Dao.

Ẩn nội dung ▲

Hương vị trà cổ thụ

Hương vị trà shan tuyết là thứ hương thơm không thể lẫn vào đâu được. Bởi trà sở hữu:

– Hương thơm: hương thơm tự nhiên của núi rừng, mộc mạc, thanh mát, đôi lúc lại nghe thấy ngai ngái như mùi khói bếp của người Mông sao trà.

– Vị trà: vị chát dịu nhẹ để lại dư vị ở đầu lưỡi, cổ họng, đi cả ngày đường nuốt nước bọt vẫn thấy ngọt.

– Hình dáng: búp trà sau khi sao khô, nén chặt lại nhưng cánh vẫn rất to và dài. Cánh trà có màu xám bạc, nhiều lông mao trắng như tuyết bao phủ cánh trà.

Lịch sử về trà shan tuyết cổ thụ

Chẳng ai biết cây trà shan tuyết cổ thụ sinh ra tự bao giờ, khi được hỏi về nguồn gốc cây trà đặc sản này, chỉ nghe các cụ già bảo “từ bé đã thấy nó cao ngang cái nhà mình rồi”. Nhìn những cây chè Shan cổ thụ hiện có trên các dải núi, có thể thấy, cây chè có cả một bề dày lịch sử gắn với cộng đồng các dân tộc ở vùng Tây Bắc, đặc biệt với các dân tộc Mông, Dao.

Dọc theo những dãy núi trùng trùng điệp điệp như lưng rồng uốn khúc vây quanh là những cây trà cổ thụ mọc vững chải, cao to, nằm ở khu vực có độ cao hơn 1200 mét, mây mù bao phủ quanh năm. Cây trà shan tuyết xuất hiện nhiều nơi, ở hầu hết các tỉnh của vùng núi tây bắc. Có thể kể đến các vùng trà nổi tiếng như: Hà Giang, Suối Giàng – Yến Bái, Tà Xùa – Sơn La, Tây Côn Lĩnh, Lào Cai – Sapa,…

Xem thêm ▼

Theo một số tư liệu cho biết, tại Suối Giàng – Yên Bái là một trong những tỉnh xuất hiện cây trà shan tuyết từ rất lâu đời. Lịch sử cây chè ở Suối Giàng xuất hiện từ bao giờ cho đến nay vẫn chưa xác định được, nhưng từ những năm 1960, các nhà nghiên cứu về chè ở Việt Nam và thế giới đã xác định có khoảng 80.000 cây chè shan tuyết có tuổi đời trên 200 năm, nhiều cây lên tới 300 năm tuổi. Loại chè trên 100 năm thì nhiều vô kể. Diện tích rừng chè Suối Giàng bao phủ khoảng 293 ha. Mặc dù Suối Giàng không phải là nơi duy nhất có những cây chè cổ thụ, nhưng xét về cả số lượng lẫn tuổi đời thì không đâu sánh được.

Ẩn nội dung ▲

Tà Xùa – Sơn La

Xem thêm ▼


Tà Xùa (Tà Sùa) là một xã thuộc huyện Bắc Yên, tỉnh Sơn La, đây cũng chính là nơi giáp ranh giữa hai tỉnh Sơn La và Yên Bái. Đỉnh Tà Xùa với độ cao khoảng 2800m so với mực nước biển, là một trong những ngọn núi cao nhất Việt Nam.

 

Nơi đây nổi tiếng với các phượt thủ săn mây, khí hậu mát mẻ quanh năm, mây mù giăng kín lối, mờ mờ ảo ảo như trong truyện tranh. Ngoài ra không thể không nhắc đến đặc sản làm nên thương hiệu, chính là chè Tà Xùa – gọi đầy đủ là trà shan tuyết cổ thụ Tà Xùa.

 

Trà shan tuyết cổ thụ Tà Xùa - Lộc Tân Cương
Trà shan tuyết cổ thụ Tà Xùa – Lộc Tân Cương

Cánh trà sau khi sao rất cứng cáp, săn chắc, hương vị trà Tà Xùa rất khác biệt, đượm đà hơn, màu nước sậm màu hơn không thể lẫn vào đâu được.

Ẩn nội dung ▲

Suối Giàng – Yên Bái

Xem thêm ▼


Suối Giàng là một xã vùng cao của huyện Văn Chấn, tỉnh Yên Bái, nằm cách trung tâm huyện lỵ Văn Chấn 12 km về phía Bắc, với diện tích tự nhiên là 5.922 héc-ta, bao gồm 4 tộc người cùng cư trú là người Mông, Kinh, Dao, Tày, trong đó người Mông chiếm 98,5%, còn lại các dân tộc khác chiếm gần 2%.

 

Nằm trên độ cao gần 1400 mét so với mực nước biển, Suối Giàng là một trong những điểm đến hấp dẫn của những ai yêu chè và ưa khám phá. Nơi đây được thiên nhiên ban tặng, một khí hậu mát mẻ quanh năm tựa như một Sapa hay Đà Lạt thu nhỏ.

 

Bạch trà shan tuyết Suối Giàng - Lộc Tân Cương
Bạch trà shan tuyết Suối Giàng – Lộc Tân Cương

Chè ở đây nổi tiếng thơm ngon với màu nước chè vàng óng màu mật ong rừng tập lăng trong vị chè đậm đà như chính cái tính cách của người Mông thật thà, chất phác.

Ẩn nội dung ▲

 Vùng chè Hà Giang

Xem thêm ▼


Nằm trong khu vực địa bàn vùng núi cao phía bắc lãnh thổ Việt Nam, Hà Giang là một quần thể núi non hùng vĩ, địa hình hiểm trở, có độ cao trung bình từ 800 m đến 1.200 m so với mực nước biển.

 

Với khí hậu mát mẻ, độ cao của vùng trồng chè Shan tuyết Hà Giang khoảng 1.200 – 2.200m so với mực nước biển. Ở điều kiện này, cây chè Shan phát triển rất tốt, cho chất lượng cực thơm, ngon.

 

Bạch trà shan tuyết Hà Giang
Bạch trà shan tuyết Hà Giang

Chè shan tuyết Hà Giang có nước vàng sánh như mật ong rừng, hương thơm, vị ngọt từ miệng lan tỏa trong cơ thể, đem lại sự sáng khoái lạ thường sau khi thưởng thức. Vì thế nhắc đến Hà Giang, người dân các tỉnh thành sẽ nói đến chè Shan tuyết, một sản vật đặc biệt được đất trời ban tặng người dân nơi đây.

Ẩn nội dung ▲

Vùng chè Na Hang – Tuyên Quang

Xem thêm ▼


Na Hang (viết chính xác là Nà Hang – với ý nghĩa là “Ruộng cuối” hoặc “Ruộng dưới thung lũng”) là một huyện thuộc tỉnh Tuyên Quang. Na Hang là một huyện vùng cao, càng về phía Bắc, độ cao càng tăng dần, núi ở đây phần lớn là núi đá vôi.

 

Chè shan tuyết cổ thụ ở Tuyên Quang
Chè shan tuyết cổ thụ ở Tuyên Quang

Trà shan tuyết là một loại trà xanh đặc sản Na Hang. Cây trà này được trồng tại bản vùng cao của huyện Na Hang tỉnh Tuyên Quang. Trà shan tuyết có thể mọc tự nhiên hoặc do người dân nơi đây trồng theo phương thức quảng canh. Đặc biệt có những cây chè Shan tuyết cổ thụ tính đến nay đã có độ tuổi hàng trăm năm.

Ẩn nội dung ▲

7 Tác dụng tuyệt vời mà trà shan tuyết mang lại

Trà shan tuyết không chỉ nổi tiếng với hương vị thơm ngon mà còn được xem là một bài thuốc quý với giá trị dinh dưỡng cao, hỗ trợ phòng ngừa và hỗ trợ điều trị được rất nhiều bệnh tật. Cùng điểm qua 7 Tác dụng của trà shan tuyết cổ thụ:

Hỗ trợ các bệnh về tim mạch

Hỗ trợ giảm nguy cơ bệnh ung thư

Một số tác dụng đối với trẻ nhỏ

Hỗ trợ làm chậm tiến trình lão hóa

Hỗ trợ giải độc gan và cơ thể

Hỗ trợ giảm cân hiệu quả

Giúp tinh thần sản khoái


Xem thêm ▼

Tác dụng của trà shan tuyết đối với tim mạch

Trong trà shan tuyết có chứa các khoáng chất, vitamin A, B, C, P hỗ trợ giúp nhịp thở ổn định và đều hơn, bên cạnh đó còn hỗ trợ tim được nạp máu đầy đủ, phòng nhồi máu cơ tim, giúp tim đập khỏe và hưng phấn hơn.

Tác dụng của trà shan tuyết hỗ trợ làm chậm tiến trình lão hóa

Tác dụng của trà cổ thụ giúp bạn làm chậm quá trình lão hóa, cụ thể là trong trà có các sinh tố C làm kích thích sản xuất collagen trong cơ thể, hỗ trợ tích cực sự tăng tưởng của các cơ da, mạch máu, làm da dẻ hồng hòa, căn mịn.

Tác dụng của chè shan tuyết hỗ trợ giảm nguy cơ bệnh ung thư

Trong trà shan tuyết còn có chất chống oxi hóa gọi là EGCG (viết tắt của Epigallocatechin Gallate) có tác dụng chống lại các gốc tự do, các phân tử không ổn định có thể phá hủy các tế bào khỏe mạnh và gây ung thư. Và chất “Polyphenol” được cho là hỗ trợ chống lại ung thư rất mạnh, làm ức chế sự phát triển của mạch máu mới trong khối u và cung cấp một cách tiếp cận nữa để có thể đàn áp khối u.

Tác dụng của trà shan tuyết giúp hỗ trợ giải độc gan và cơ thể

Thần dược EGCG được nêu trên lại là chất tốt cho gan, hỗ trợ loại bỏ mỡ thừa trong gan, gan nhiễm mỡ, bài trừ độc tố của các chất trong bia, rượu, phục hồi các chức năng gan. Ngoài ra, tác dụng của trà shan tuyết giúp giải cơn say của bia, rượu.

Tác dụng của chè shan tuyết giúp tinh thần sản khoái

Trong trà shan tuyết chứa một lượng lớn caffeine, chất này giúp bạn tỉnh táo vào mỗi sáng trước khi bước vào làm việc. chống được cảm sốt, dịch bệnh,…Ngoài ra, Theanine là chất có tác dụng giúp bạn giảm chứng căng thẳng khi phải chịu áp lực công việc quá nhiều, cải thiện chức năng của não khi phải suy nghĩ ở nhịp độ cao, giảm stress.

Tác dụng của chè shan tuyết về việc hỗ trợ giảm cân

Các hoạt chất trong trà shan tuyết có tác dụng giúp cho cơ thể đẩy nhanh quá trình trao đổi chất và làm giảm lượng mỡ thừa tích tụ. Triglyceride & cholesterol làm cơ thể tiết ra dịch vị làm ta cảm thấy no, không bị nhanh đói và đẩy nhanh quá trình trao đổi chất trong cơ thể.

Một số lưu ý:

Giảm cân bằng trà shan tuyết không phải ngày một ngày hai là được, cần phải có thời gian độ 1 – 2 tháng kết hợp cùng chế độ ăn uống khoa học, kiêng ăn chất béo, thực phẩm nhiều cholesterol,…và thời điểm uống trà phải sau khi ăn 30 – 60 phút.

Tác dụng của chè shan tuyết đối với trẻ em

Trà shan tuyết còn có tác dụng giúp trẻ chống lại bệnh cảm cúm nhờ các hợp chất catechin và axit amino theanine. (Nên uống khoảng 5 chén pha loãng 1 tuần thôi nhé). Catechin giúp giảm nguy cơ sâu răng và hôi miệng).

Ẩn nội dung ▲

Pha trà cổ thụ theo phong cách người sành trà

Nếu không xem Video, bạn có thể đọc 5 bước pha trà shan tuyết dưới đây, ngắn gọn, dễ hiểu là đã pha được một ấm trà ngon rồi…


Xem thêm ▼

Bước 1: Chuẩn bị
8gr trà, ấm trà, chén tống (chuyên trà), chén quân, lọc trà, dụng cụ gắp trà, nước sôi.

Bước 2: Tráng ấm, chén trà bằng nước sôi
Rót nước sôi để tráng ấm chén pha trà: Giúp tiệt trùng dụng cụ pha trà và làm ấm Ấm chén pha trà giúp trà giữ hương cũng như độ nóng được tốt hơn.

Bước 3: Tráng trà
Cho trà vào ấm, châm nước ở nhiệt độ 100 độ C vào ấm và lập tức rót hết nước tráng trong ấm ra ngay, mục đích để đánh thức lá trà, giúp trà nở nhanh và thoát hương hiệu quả.

Bước 4: Pha trà
Đối với trà shan tuyết, châm 200 ml nước sôi có nhiệt độ 100 độ C vào ấm, rồi hãm 20 -25 giây. Hãm đủ thời gian, rót trà theo thứ tự từ ấm qua lọc ra chuyên, sau đó rót ra chén quân (chén nhỏ uống trà).

Bước 5: Thưởng thức

Ẩn nội dung ▲

Bảng giá trà shan tuyết Lộc Tân Cương

Mã sản phẩm Tên sản phẩm Giá bán Cách chế biến
TSTTX100 Trà shan tuyết Tà Xùa 100g 110.000đ Sao máy truyền thống
TSTTX350 Trà shan tuyết Tà Xùa 350g 385.000đ
TSTTXT Trà shan tuyết Tà Xùa 20 Tép nhỏ / 10g 260.000đ
VSTTX100 Vân shan trà Tà Xùa 100g 180.000đ Sao chảo truyền thống
BSTSG100 Bạch trà shan tuyết Suối Giàng 100g 240.000đ Sao máy truyền thống

Mua trà shan tuyết cổ thụ ở đâu ngon?

Trà shan tuyết cổ thụ được giới chuyên môn không chỉ của thế giới mà các nhà nghiên cứu trẻ của Việt Nam cũng rất lấy làm tự hào, về nguồn gốc cũng như chất lượng của thứ chè đặc biệt này.

Chè shan tuyết quả là món quà của trời đất đánh rơi. Thế nên cũng thật dễ hiểu khi ai đó đã một lần uống chè shan tuyết thì nhớ mãi không quên, nhưng với những người có tâm huyết, đặt niềm tin vào cây chè này, càng yêu càng quý thì càng trăn trở làm sao để có thể bảo tồn được cây chè Shan bản địa và nâng sản phẩm lên thành thương hiệu quốc tế, đưa cây chè góp phần xoá đói giảm nghèo cho đồng bào.

Tìm hiều về cây chè cổ thụ cũng là tìm hiểu về nét văn hóa bản sắc dân tộc mà con người Việt Nam gìn giữ bấy lâu nay. Cây chè cổ thụ hàng trăm năm tuổi kia rồi có thể cũng sẽ mất đi vì đó là quy luật sinh tồn, cây chè Shan tuyết mới sẽ lại mọc lên thay thế. Nhưng những giá trị văn hoá gắn với cây chè của đồng bào Mông thì không thể mất và nó cần được lưu giữ, truyền bá cho các thế hệ người Mông tiếp nối. Bảo tồn cây chè shan tuyết cổ thụ cũng chính là bảo tồn những giá trị văn hoá ấy. Đó là sự phát triển bền vững mà không đánh mất bản sắc Văn Hoá. Đó là vốn để phát triển tương lai của cây chè cổ thụ, của thương hiệu chè Shan Tuyết Việt Nam.